Tips voor welzijn bij dementie
21 september 2021
“Laat je eigen ego en wensen thuis!” Heidi Nusselder, een creatieve ondernemer op het gebied van dementie, geeft tips om het welzijn te meten én te vergroten bij mensen met dementie.
Het meten van welzijn
Welzijn is het gevoel van welbevinden. Bij mensen met dementie draagt hun welzijn bij aan hun kwaliteit van leven. Maar hoe kun je dit nou meten? Heidi legt uit: “Mensen met dementie vinden het lastig om uitgebreid te communiceren. De taalfunctie is aangetast, en het denkende brein functioneert op een lager pitje. Het emotionele brein staat echter op scherp, wat maakt dat een reactie ‘puur’ is; niet denken maar doen. Gedrag is spontaan en zelfs ondoordacht. Mensen die op dit niveau, het onderbrein, functioneren geven dus direct aan wat leuk is en wat niet leuk is. Dit kan verbaal en non-verbaal geuit worden. Door observatie kun je waarnemen of iemand ontspannen is of gespannen. Wordt er boos iets geroepen? Of is iemand juist lekker aan het ‘zitten’? Vindt iemand het prettig om heen en weer te lopen? Of wil iemand juist bij jou zijn? Welzijn is voor iedereen en zelfs op ieder moment anders. Heb je bedacht dat mevrouw Jansen mee kan helpen met het opvouwen van de was omdat het gisteren zo goed ging? Het kan zijn dat dit vandaag helemaal niet lukt, om welke reden dan ook.”
Hoe vergroot je het welzijn van mensen met dementie?
“Mensen met dementie ervaren veelal angst en kunnen minder goed tegen prikkels. De prikkelverwerking is verstoord; alles komt binnen, een filter is er niet. Ons gezonde denkende brein gaat daarom ook te snel voor hen. Bedenk dus dat zij trager reageren en deel daarom jouw informatie in korte stukjes. Maak pauzes in jouw zinnen. Geef de kans om het te laten binnendringen. En overvraag en test niet door opmerkingen als: ‘Weet je nog wie ik ben?’
Mensen met dementie hebben ook zingeving nodig, willen er bij horen. Door hen met respect, geduld en liefdevolle aandacht te benaderen voelt iemand zich waardevol. Dat kan door het doen van een activiteit, maar bovenal door er ‘te zijn’.
We willen altijd graag een gesprek op gang houden, praten, vragen stellen. Maar dat hoeft helemaal niet. Samen bij elkaar zitten zonder iets te zeggen is ook goed. Blader door een boek, bekijk foto’s, kijk door het raam naar buiten, pak elkaars hand vast, alles is goed.
En heeft iemand met dementie behoefte aan meer actie? Dan kan hij of zij zich heel waardevol voelen door mee te kunnen helpen. Met klusjes in het huishouden, tafel dekken, planten verzorgen, eten voorbereiden, koffie uitdelen. Van betekenis zijn, is dan erg belangrijk.”
Tips om te doen voor welzijn
“Voor mensen met dementie is het fijn om activiteiten op hun belevingsniveau aan te passen. Ieder mens is verschillend. Verdiep je daarom in wat men vroeger fijn vond om te doen, of waar hij/zij goed in is. Activiteiten kunnen heel divers zijn:
- Als het moeilijker is om verbaal te communiceren, zet dan ook in op zintuigelijke activering. Dus biedt activiteiten aan die het horen, kijken, proeven, voelen en ruiken prikkelen.
- De beleving is soms al voldoende, denk bijvoorbeeld aan het bakken van een appeltaart en welke zintuigen dan allemaal geprikkeld worden.
- Muziek doet wonderen, zeker het om favoriete liedjes gaat van een persoon.
- Beweeg samen: wandelen, was opvouwen, tuinieren, stoel-gym.
- Kleuren, puzzelen of een quiz doen.
- Knopen sorteren of plaatjes knippen uit een tijdschrift.
- Huishoudelijke klusjes zoals helpen met bed opmaken of samen koken.
Alles kan. Maar daarbij geef ik wel een laatste en belangrijke tip: Laat je eigen ego en wensen thuis. De wens van de mens met dementie staat nu voorop. Ga daarin mee en doe mee, ook al is het niet jouw favoriete activiteit.
En weet: mensen met dementie doen niets expres. Ze zoeken naar antwoorden op hun veranderde omgeving. Want zij ervaren dit als hun werkelijkheid.”
Over Brein Inzicht & Heidi Nusselder
Heidi Nusselder is een creatieve ondernemer op gebied van dementie. Ze zet zich in als trainer en (wandel)coach, maar ook als ontwikkelaar en projectleider. De slogan van haar bedrijf Brein inzicht is ‘oog voor dementie’. Dat omvat alles hierin: als we samen de mens met dementie beter begrijpen en beter kunnen begeleiden, dan kunnen we hun wereld een stuk meer ontspannen en comfortabeler maken. Heidi maakt bijvoorbeeld seizoensgerichte activiteiten pakketten. Naast haar ondernemerschap is Heidi werkzaam als coördinator op een geheugensteunpunt: “Daar begeleiden en activeren we mensen met beginnende dementie en ondersteunen mantelzorgers.”
Bent u ook een maatschappelijk betrokken ondernemer? Doe mee met Goodwill, samen geven we kleur aan de zorg!
In de media
